FESS ( Funkcjonalna Endoskopowa Chirurgia Zatok)

Co to są zatoki?

Zatoki to wypełnione powietrzem przestrzenie w kościach twarzy i głowy. Są one połączone z wnętrzem nosa poprzez małe otwory (ujścia). Zatoki odgrywają ważną rolę w sposobie, w jaki oddychamy przez nos oraz w ruchach śluzu w nosie i gardle. Kiedy zatoki działają prawidłowo, nie jesteśmy świadomi ich posiadania, ale często są one zajęte przez infekcje i stany zapalne, zwane zapaleniem zatok, które powodują objawy.

Co to jest zapalenie zatok?

Zapalenie zatok jest chorobą spowodowaną przez zablokowane, zmienione zapalnie lub zainfekowane zatoki. Pacjenci często skarżą się na zablokowany nos, ucisk lub ból w obrębie twarzy, katar lub problemy ze śluzem i spływaniem wydzieliny po gardle. Inne objawy to ból głowy i utrata węchu. Zapalenie zatok może być trudne do zdiagnozowania i często wymaga wykonania badania endoskopowego przez nos, aby pomóc w ustaleniu przyczyny dolegliwości. Większości pacjentów z zapaleniem zatok poprawia się bez leczenia lub reagują na leczenie farmakologiczne. U niektórych pacjentów z ciężkim zapaleniem zatok może być konieczna operacja. W rzadkich przypadkach, jeśli zapalenie zatok jest pozostawione bez leczenia, może prowadzić do powikłań z infekcją rozprzestrzeniającą się do pobliskiego oczodołu lub do płynu mózgowo rdzeniowego. Te bardzo rzadkie powikłania to tylko niektóre z powodów, dla których operacja zatok może okazać się konieczna.

Co to jest endoskopowa operacja zatok lub FESS?

Endoskopowa operacja zatok to nazwa nadana operacji w przypadku problemów z zatokami, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi rezultatów. Operacja wykonywana jest przez nozdrza, bez nacięć i szwów na twarzy. Przed operacją pacjenci są leczeni za pomocą kropli, tabletek lub sprayów przez okres kilku tygodni, a nawet miesięcy. Przed zabiegiem zawsze konieczne jest wykonanie tomografii komputerowej, aby potwierdzić diagnozę i pomóc chirurgowi zaplanować, jaki rodzaj operacji będzie dla pacjenta odpowiedni.

Jak przeprowadzana jest operacja?

Operacja jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym – pełnej narkozie. Cała operacja przeprowadzana jest wewnątrz nosa. Zabieg wykonywany jest za pomocą specjalnych endoskopów i instrumentów, aby odblokować zatoki. Niewielkie ilości kości i obrzękniętej wyściółki blokującej zatoki są usuwane. Po odblokowaniu zatok, stan zapalny zwykle ustępuje, a objawy powinny zacząć ustępować.

Po operacji

Bezpośrednio po operacji możesz mieć wrażenie, że nos jest zatkany. Może być zalecane płukanie nosa słoną wodą, aby pomóc w złagodzeniu tego uczucia. Lekarz poinformuje Państwa, czy w nosie pozostawiono jakieś opatrunki i czy ulegną one samoistnemu rozpuszczeniu, czy też trzeba je będzie usunąć.

Czy to boli?

Często zdarza się, że nos jest dość mocno zatkany i przez kilka tygodni po operacji odczuwany jest lekki ból. Ból ten zwykle ustępuje po zastosowaniu prostych środków przeciwbólowych. Jeśli wystąpią silne bóle głowy, należy skontaktować się z oddziałem lub lekarzem rodzinnym, albo zgłosić się do najbliższego oddziału ratunkowego.

Czy mogę wydmuchiwać nos?

Ważne jest, aby przez pierwsze 48 godzin po operacji nie wydmuchiwać nosa. Twój lekarz poinformuje Cię, kiedy możesz zacząć delikatnie wydmuchiwać nos. Niektórzy lekarze zalecają stosowanie kropli, maści i aerozoli solankowych po operacji. Przed wypisem ze szpitala personel oddziału udzieli Ci szczegółowych instrukcji. Przez pierwszy tydzień lub dwa po operacji z nosa może wyciekać śluz i płyn zabarwiony krwią i jest to normalne. Silne krwawienie powinno być zbadane przez lekarza. Ważne jest, aby podczas rekonwalescencji trzymać się z dala od zakurzonych i zadymionych pomieszczeń.

Jak długo nie będę mógł pracować?

W zależności od rozmiaru operacji można spodziewać się powrotu do domu w dniu operacji lub dzień po operacji. Konieczny będzie odpoczynek w domu przez co najmniej tydzień. Większość osób jest w stanie wrócić do pracy i normalnych zajęć w ciągu 10-14 dni po operacji. Jeśli w pracy podnosisz i przenosisz ciężary, powinieneś być wyłączony z pracy na co najmniej dwa tygodnie. Po zabiegu otrzymasz instrukcje, kiedy możesz wrócić do pracy.

 

Możliwe komplikacje

- Krwawienie

Krwawienie jest ryzykiem każdej operacji. Niewielkie krwawienie z nosa w ciągu kilku dni po operacji jest bardzo częste. Poważne krwawienia są niezwykle rzadkie i bardzo rzadko konieczna jest transfuzja.

- Problemy z oczami

Zatoki znajdują się bardzo blisko ściany gałki ocznej. Czasami może dojść do niewielkiego krwawienia do gałki ocznej i jest to zazwyczaj zauważalne jako zasinienie wokół oka. Zwykle ustępuje to bez specjalnego leczenia, ale ważne jest, aby nie wydmuchiwać nosa. Czasami może dojść do poważniejszego krwawienia do gałki ocznej, ale jest to bardzo rzadkie. Może to spowodować silny obrzęk oka, a nawet podwójne widzenie lub w bardzo rzadkich przypadkach utratę wzroku. W przypadku wystąpienia tak poważnych powikłań w oku, zostaną Państwo zbadani przez okulistę i mogą być konieczne dalsze operacje.

- Wyciek płynu rdzeniowego

Zatoki znajdują się bardzo blisko kości u podstawy mózgu. Wszystkie operacje zatok wiążą się z niewielkim ryzykiem uszkodzenia tej cienkiej kości oraz wyciek płynu z okolic mózgu do nosa lub inne związane z tym urazy. Jeśli dojdzie do tego rzadkiego powikłania, będzie Pan musiał pozostać dłużej w szpitalu i może być konieczna kolejna operacja w celu zatamowania wycieku. W bardzo rzadkich przypadkach infekcja przenosi się z zatok do płynu rdzeniowego, powodując zapalenie opon mózgowych, ale jest to niezwykle rzadkie. Może Pan omówić to powikłanie z lekarzem przed operacją.

Jak często zdarzają się komplikacje?

Komplikacje są bardzo rzadkie. W ankiecie przeprowadzonej wśród wszystkich laryngologów, którzy przeprowadzają tego typu operacje drobne komplikacje z oczami zdarzały się w jednym przypadku na pięćset operacji, a wyciek płynu rdzeniowego w jednym przypadku na tysiąc operacji. Ryzyko jest niewielkie.